Trong Phật giáo, việc dâng hoa cúng Phật không chỉ là nghi thức thể hiện lòng tôn kính mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Mỗi loài hoa đều có biểu tượng và phước lành riêng khi được dùng trong cúng lễ. Bài viết giới thiệu 15 loại hoa cúng Phật phổ biến nhất, từ sen thanh khiết đến cúc trường thọ, cùng ý nghĩa và phước báu chúng mang lại trong đời sống tâm linh của Phật tử. Việc lựa chọn đúng loại hoa không chỉ thể hiện tâm thành mà còn tạo nên sự kết nối thiêng liêng với Đức Phật và giáo lý của Ngài.
Nội dung bài viết
Hoa lay ơn
Năm ngoái, lần đầu đi chùa vào mùa hè, tôi bắt gặp những bình lay ơn đỏ thắm trên bàn thờ. Sư cô kể cho tôi nghe về loài hoa này với ánh mắt trìu mến lạ thường.
Hoa lay ơn là loại hoa có hình dạng giống như những bông hoa sen nhỏ, có màu trắng hoặc hồng. Những cánh hoa mỏng manh xếp tầng lớp đều đặn, vươn thẳng lên cao như đang hướng về cõi Phật.
Chọn hoa cúng Phật như chọn tấm lòng mình
Hoa lay ơn là biểu tượng của sự thanh tịnh, tinh khiết và cao quý. Đặc biệt với những bông lay ơn trắng, người ta thường liên tưởng đến tâm hồn không vướng bận, trong trẻo như ánh trăng rằm.
Bên cạnh đó, lay ơn cũng là loại hoa được ưa chuộng trong Phật giáo, vì nó tượng trưng cho sự bình yên và thanh khiết. Dáng hoa thẳng tắp, vươn cao mà không kiêu kỳ, như nhắc nhở về con đường tu tập: kiên định nhưng khiêm nhường.
Tôi thấy nhiều người thích kết hợp lay ơn với các loại hoa khác như cúc vàng, huệ trắng tạo nên những bình hoa cúng đa sắc màu nhưng vẫn giữ được vẻ trang nghiêm cần thiết.
Mỗi khi nhìn những cành lay ơn trên bàn thờ, tôi lại cảm thấy tâm hồn mình nhẹ nhõm, như thể những phiền muộn đều được gột rửa bởi vẻ đẹp mộc mạc mà thanh cao của loài hoa này.
Hoa sen
Một buổi sáng tôi theo mẹ đến chùa, bắt gặp cụ già cầm bó sen hồng thơm ngát. Cụ kể cho tôi nghe câu chuyện kỳ diệu về loài hoa này.
Tương truyền khi Đức Phật mới đản sinh, mỗi bước chân Ngài đi đều có hoa sen nở ra đỡ lấy bàn chân. Đẹp biết bao hình ảnh ấy! Phật giáo quan niệm rằng trái tim mỗi người đều là một đóa sen, khi Phật tính phát triển, đóa sen trong tâm sẽ bừng nở.
Chính vì lẽ đó, hoa sen được mệnh danh là Thánh hoa trong Phật giáo và trở thành lựa chọn lý tưởng để dâng cúng Phật.
Sen không chỉ quyến rũ bởi màu sắc nhẹ nhàng cùng hương thơm tinh tế phù hợp với không khí trang nghiêm nơi cửa Phật. Loài hoa này còn là biểu tượng sống động cho sức mạnh, ý chí, niềm tin và nghị lực kiên cường.
Đặc biệt, hoa sen là hiện thân cho một linh hồn thuần khiết – “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Dù sinh ra và lớn lên từ chốn bùn lầy, sen vẫn vươn mình kiêu hãnh, tỏa hương thơm ngát.
Hoa hồng
Lần đầu thấy bình hồng đỏ trên bàn thờ Phật, tôi ngạc nhiên hỏi cô tôi: “Hoa hồng không phải chỉ để tặng người yêu sao?” Cô cười hiền: “Đóa hồng đẹp nhất xứng đáng dâng lên đấng cao quý nhất, cháu à.”
Hoa hồng cũng là loại hoa phù hợp được dùng để dâng Phật, tỏ lòng thành kính của gia chủ đối với các vị thần Phật. Sắc đỏ thắm của hồng như biểu tượng cho trái tim nhiệt thành, cho lòng tôn kính sâu sắc dành cho Đức Phật.
Nên chọn hoa hồng đỏ để dâng Phật, tránh lựa chọn các hoa có màu phớt nhẹ. Màu đỏ đậm thể hiện sự trang trọng, mạnh mẽ và sự tôn kính tuyệt đối – những phẩm chất cần có khi dâng hương lễ Phật.
Tuy nhiên cần lưu ý, hoa cúng Phật cần chú ý lựa chọn những loại hoa có màu vàng hoặc những loại hoa có màu hồng đỏ. Đây là những gam màu truyền thống thường được sử dụng trong không gian thờ tự của Phật giáo.
Mỗi bình hoa nên cắm một loại hoa để tạo nên không gian thờ tự thêm phần trang nghiêm hơn. Tôi thấy nhiều gia đình đặt hồng đỏ một bên, sen trắng một bên, tạo nên sự đối xứng thanh thoát mà không kém phần trang trọng.
Mỗi khi nhìn những đóa hồng đỏ thắm trên bàn thờ, tôi lại nhớ đến lời dạy của cô: “Dâng hoa lên Phật không chỉ là hình thức, mà còn là dâng trọn trái tim mình trên con đường tu tập.”
Hoa mẫu đơn
Lần đầu tôi thấy hoa mẫu đơn là trên bàn thờ nhà bà ngoại. Những cánh hoa bung nở rực rỡ như đang chào đón điều tốt lành.
Mẫu đơn là loài hoa thường được chọn để dâng cúng Phật hoặc đặt trang trọng nơi thờ cúng. Ông bà ta tin rằng loài hoa này mang đến nhiều điều may mắn cho gia đình, như một lời chúc phúc âm thầm.
Trong văn hóa Việt, hoa mẫu đơn còn được ngợi ca như biểu tượng của sự trong sạch, tinh khiết và cao quý của người phụ nữ. Cánh hoa mềm mại nhưng kiên cường, đẹp đẽ mà không khoe khoang.
Có một điều thú vị là nhiều người vẫn tin rằng đeo vòng cổ kết từ hạt hoa mẫu đơn có thể giúp tránh xa những điều không may, xua đuổi vận xui trong cuộc sống. Tôi còn nhớ bà tôi luôn đeo một chiếc như vậy và chưa bao giờ rời xa.
Mỗi lần nhìn thấy mẫu đơn trên bàn thờ, tôi lại thấy lòng thanh thản lạ thường, như thể mọi lo âu đều tan biến trước vẻ đẹp thuần khiết của loài hoa này.
Hoa cau
Nhà ngoại tôi có cây cau già trước sân. Mỗi khi cau trổ bông, bà ngoại lại hái những buồng hoa trắng muốt đặt lên bàn thờ. “Hoa cau tinh khiết như tấm lòng của người dâng hương”, bà thường nói vậy.
Hoa cau từ lâu đã trở thành một loài hoa quen thuộc trong đời sống tâm linh của người Việt. Không chỉ bởi vẻ đẹp thanh tao, tinh khôi, hoa cau còn mang ý nghĩa may mắn, tài lộc, tượng trưng cho sự trường thọ và sức sống mãnh liệt.
Trên bàn thờ Phật, hoa cau thường được trưng bày trong bình gốm sứ cao cổ, đặt ở vị trí trang trọng nhất. Tôi luôn thấy xúc động trước sự kết hợp hài hòa giữa màu xanh mướt của lá cau và sắc trắng tinh khôi của hoa – tạo nên một nét đẹp thanh tao, tĩnh lặng, góp phần tô điểm cho không gian thờ thêm trang nghiêm, thanh tịnh.
Hương thơm nhẹ nhàng của hoa cau không nồng nàn như nhiều loài hoa khác, nhưng lại có sức lan tỏa kỳ diệu, như thể đang nhẹ nhàng gột rửa tâm hồn mỗi người khỏi những bụi bặm phàm trần.
Hoa cúc đồng tiền
Tôi vẫn nhớ như in ngày mẹ tôi mua bó cúc đồng tiền vàng rực đặt lên ban thờ. “Con ạ, hoa này không chỉ đẹp mà còn mang ý nghĩa sâu xa lắm”, mẹ nói vậy.
Đúng như tên gọi, cúc đồng tiền là loại hoa cúng mang lại nhiều may mắn về tài lộc, tiền tài và thịnh vượng cho gia chủ. Hình dáng tròn trịa, màu sắc rực rỡ của nó gợi nhớ đến những đồng tiền vàng – biểu tượng của sự giàu có và phát đạt.
Không chỉ vậy, cúc đồng tiền còn được xem là hiện thân của sức khỏe dồi dào và tuổi thọ cao. Khi nhìn những cánh hoa vươn mình khỏe khoắn, người ta tin rằng đó là điềm báo cho một cuộc sống tràn đầy sinh lực.
Tôi thấy nhiều gia đình thường chọn cúc đồng tiền màu vàng hoặc đỏ để dâng cúng, bởi đây là những gam màu tượng trưng cho sự may mắn và phú quý trong văn hóa phương Đông.
Mỗi khi đặt hoa cúc đồng tiền lên bàn thờ, tôi cảm nhận được không chỉ là lòng thành kính mà còn là niềm hy vọng về một tương lai tươi sáng, ấm no.
Hoa lan hồ điệp
Lần đầu tôi thấy chậu lan hồ điệp trắng muốt trên bàn thờ Phật là tại nhà người bác họ ở Đà Lạt. Những cánh hoa mỏng manh như những cánh bướm đang chấp chới bay, tạo nên cảm giác thanh thoát đến lạ kỳ.
Những bông hoa lan hồ điệp kiêu sa mang tới vẻ đẹp tôn kính, màu sắc nhẹ nhàng dâng lên Đức Phật. Dáng hoa thanh tú, uyển chuyển như đang cúi mình trước Phật đài, thể hiện lòng thành kính sâu sắc của người dâng hương.
Hoa có mùi hương dịu nhẹ, thoang thoảng nên rất thích hợp trong việc thờ cúng tại các không gian thiêng liêng. Không quá nồng như nhiều loài hoa khác, hương lan hồ điệp như một lời thì thầm kính cẩn trong không gian trang nghiêm.
Nhiều người tin rằng lan hồ điệp còn mang ý nghĩa về sự trường tồn, bền vững của đức tin. Một chậu lan chăm sóc tốt có thể nở hoa trong nhiều tháng, như nhắc nhở về lòng kiên định trên con đường tu tập.
Tôi còn nhớ lời bác tôi nói: “Lan hồ điệp như tâm hồn con người, càng khó khăn càng nở hoa đẹp.” Mỗi khi chiêm ngưỡng những đóa lan tinh khiết trên bàn thờ, tôi lại thấm thía hơn về triết lý sống đẹp từ loài hoa này.
Hoa cúc vàng
Có lần tôi hỏi cụ từ già tại chùa làng tại sao cúc vàng luôn hiện diện trên bàn thờ Phật. Cụ mỉm cười chỉ vào những bông cúc vàng rực: “Con nhìn kỹ xem, hoa này chẳng bao giờ chịu rời xa cành đâu.”
Hoa cúc vàng từ lâu đã được ưa ái chọn dâng lên bàn thờ tổ tiên và bàn Phật. Loài hoa này biểu trưng cho sự hạnh phúc, trường thọ và sung túc về tài lộc. Sắc vàng rực rỡ của cúc như ánh mặt trời ban mai, mang đến niềm tin về một ngày mới tràn đầy hy vọng.
Ngoài ra, hoa cúc còn là biểu tượng sống động cho các phẩm chất cao đẹp như trung, tín, hiếu, nghĩa. Điều kỳ diệu là không giống bất kỳ loài hoa nào khác, hoa cúc vàng dù khi nở rộ hay úa tàn thì cánh hoa vẫn không rụng xuống đất, lá vẫn không rời cành.
Tôi thấy đó chính là bài học về lòng thủy chung, về sự kiên định mà Phật giáo luôn dạy chúng ta. Như người con hiếu thảo không bao giờ rời xa cha mẹ, như người bạn chân tình không bỏ rơi nhau lúc hoạn nạn.
Mỗi lần nhìn những bông cúc vàng trên bàn thờ, tôi lại tự nhắc nhở bản thân về những giá trị truyền thống quý báu ấy.
Hoa Ly
Tôi còn nhớ rõ ngày rằm tháng Giêng năm ngoái, khi theo mẹ lên chùa, tôi đã ngẩn ngơ trước những bình ly trắng cao vút đặt hai bên tượng Phật. Mùi hương tinh khiết lan tỏa khắp không gian, tạo nên cảm giác an nhiên lạ kỳ.
Hoa ly từ lâu đã trở thành một loài hoa quen thuộc trên bàn thờ Phật bởi vẻ đẹp thanh tao, tinh khôi và mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Những cành ly thẳng đứng như thể đang hướng lên cao, nơi cõi Phật thanh tịnh.
Với hương thơm nhẹ nhàng, thanh tao cùng nhiều màu sắc rực rỡ như trắng, vàng, cam, hồng, hoa ly tượng trưng cho sự thanh cao, thuần khiết, lòng thành kính và biết ơn đối với Đức Phật. Tôi thấy nhiều người thích chọn ly trắng để dâng cúng, như biểu tượng cho tâm hồn trong sáng, không vướng bận.
Hoa ly cũng biểu thị cho sự trường thọ, sức sống mãnh liệt và may mắn, tài lộc cho gia chủ. Dáng hoa vươn cao, kiêu hãnh mà không kiêu kỳ, như nhắc nhở con người về đức tính khiêm nhường nhưng không kém phần mạnh mẽ.
Hoa huệ
Tôi còn nhớ mùi hương dịu nhẹ lan tỏa khắp nhà mỗi khi mẹ đặt bó huệ trắng lên bàn thờ. Có gì đó thật thanh khiết và an lành.
Loài hoa mang vẻ đẹp thanh tao với màu hoa trắng đục và hương thơm dịu nhẹ này quả thật là một lựa chọn tuyệt vời để làm hoa cúng Phật. Những cánh huệ trắng muốt như biểu tượng của sự tinh khiết, không vướng bận trần tục.
Vào dịp Tết, để cầu chúc một năm mới đầy may mắn cho gia đình, người ta thường bó hoa huệ thành từng bó tầm 8-10 nhánh đặt trang trọng trên bàn thờ tổ tiên. Con số 8 trong văn hóa Á Đông vốn mang ý nghĩa phát tài, phát lộc, càng làm tăng thêm ý nghĩa cát tường cho bó huệ ngày Tết.
Tôi thấy nhiều gia đình còn kết hợp hoa huệ với các loại hoa khác như cúc vàng, lay ơn để tạo nên những bình hoa cúng đa sắc màu nhưng vẫn giữ được nét trang nghiêm, thanh tịnh.
Mỗi khi nhìn những đóa huệ trắng ngần trên bàn thờ, tôi lại cảm nhận được sự bình yên sâu thẳm trong tâm hồn, như thể mọi lo âu đều được gạt bỏ trước vẻ đẹp thuần khiết của loài hoa này.
Hoa đầu lân (hoa sala)
Lần đầu nhìn thấy hoa sala trong khuôn viên một ngôi chùa cổ, tôi đã thực sự xúc động khi vị sư già kể về ý nghĩa linh thiêng của loài hoa này.
Hoa đầu lân hay còn gọi là hoa sala, có mùi thơm dịu nhẹ với cánh hoa 2 màu đỏ hoặc trắng, gắn liền với truyền thuyết Đức Phật nhập Niết bàn tại Câu Thi Na. Tương truyền, khi Đức Phật nằm xuống lần cuối giữa hai cây sala, những bông hoa này đã rơi xuống phủ kín thân Ngài như một lời tiễn biệt đầy tôn kính.
Trong kinh điển Phật giáo, hoa sala là hình ảnh tượng trưng cho sự thấu hiểu và cái nhìn sâu sắc với cuộc đời. Những cánh hoa mỏng manh nhưng kiên cường ấy như nhắc nhở chúng ta về tính vô thường, về sự ra đi thanh thản của bậc giác ngộ.
Loài hoa này nhắc nhớ chúng ta phải luôn tôi rèn bản thân để trở thành những con người biết yêu thương, có lòng trắc ẩn và thiện tâm với tất cả chúng sanh. Đặt hoa sala lên bàn thờ Phật không chỉ là dâng hương hoa, mà còn là lời nguyện đi theo con đường từ bi và trí tuệ.
Mỗi lần chiêm ngưỡng hoa sala, tôi lại thấy lòng mình thanh tịnh hơn, như được gột rửa bởi hương thơm của giáo lý Phật Đà ngàn đời.
Hoa mai
Nhà nội tôi ở Bến Tre, mỗi khi Tết đến, ông nội lại tỉ mẩn chọn một cành mai vàng đẹp nhất đặt trên bàn thờ. “Mai là linh hồn của cái Tết miền Nam”, ông thường nói vậy.
Mỗi dịp Tết đến xuân về, hoa mai vàng chắc chắn sẽ là cái tên không thể thiếu cho việc dâng cúng ở miền Nam. Sắc vàng rực rỡ của mai như mang theo ánh nắng đầu xuân, báo hiệu một năm mới tràn đầy sinh khí.
Theo quan niệm dân gian, hoa mai mang lại sự may mắn và giàu sang cho những ai sở hữu nó khi bắt đầu năm mới. Người miền Nam tin rằng nhà nào có mai nở đúng giao thừa, gia chủ sẽ gặp nhiều điều tốt lành trong suốt năm.
Loài hoa này cũng là hiện thân cho sự cao thượng và lòng vị tha. Dù đối mặt với gió rét của mùa đông, mai vẫn kiên cường bung nở, như nhắc nhở con người về đức tính nhẫn nại và tinh thần vượt khó.
Tôi vẫn nhớ cảm giác háo hức khi được phụ ông chọn cành mai. Mùi hương tinh khiết cùng sắc vàng thanh cao của mai đã in sâu vào ký ức tuổi thơ tôi về những ngày Tết trọn vẹn.
Hoa đào
Năm ngoái, lần đầu tiên ăn Tết ở Hà Nội, tôi đã ngỡ ngàng trước những cành đào hồng rực rỡ trong mỗi ngôi nhà. Bà chủ nhà trọ kể rằng: “Không có đào thì chẳng thành Tết ở đất Bắc đâu, cháu ạ!”
Giống như hoa mai ở miền Nam, hoa đào là loài hoa biểu trưng cho ngày Tết ở miền Bắc. Những cánh hoa mỏng manh với sắc hồng từ nhạt đến đậm tạo nên vẻ đẹp mê hoặc, không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên mỗi dịp năm mới.
Hoa đào được xem là kết tinh của ngũ hành, có thể xua đuổi ma quỷ và mang đến một cuộc sống bình an cho mọi người. Ông bà ta tin rằng cành đào nở đúng dịp giao thừa sẽ đem lại nhiều điều may mắn, xua tan mọi vận xui của năm cũ.
Hoa đào còn tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Sắc hồng tươi tắn của đào như hiện thân cho sức sống mãnh liệt, báo hiệu một năm mới đầy sức sống và sinh khí mới.
Tôi thấy người miền Bắc thường chọn những cành đào có nhiều nụ để cúng, với hy vọng những nụ hoa sẽ bung nở trong những ngày đầu năm mới, như lời chúc cho sự phát triển và thịnh vượng của gia đình.
Hoa địa lan
Tôi còn nhớ lần đầu đến thăm sư thầy ở ngôi chùa nhỏ trên đồi, thầy đang chăm sóc những chậu địa lan đặt gần bàn thờ Phật. Tò mò, tôi hỏi về sự lựa chọn này.
Theo quan niệm xưa, trong 2 loài hoa là phong lan và địa lan, thì chỉ có địa lan mới phù hợp để dâng Phật vì mang những màu sắc không quá rực rỡ, có vẻ đẹp thuần khiết, kiều diễm và hương thơm thoảng nhẹ nhè. Sự tinh tế, nhẹ nhàng này hòa quyện hoàn hảo với không gian trang nghiêm nơi cửa Phật.
Trong khi đó, phong lan lại có chữ “phong” gần với phong tình, phong lưu, hơn nữa lại được trồng ở trên cao, lửng lơ trong gió, không thích hợp với tính chất trang nghiêm, an tĩnh của việc thờ cúng. Người xưa quan niệm rằng hoa dâng Phật nên có gốc rễ vững chắc, như tâm Phật kiên định.
Thầy kể rằng địa lan còn được yêu thích bởi khả năng sinh trưởng bền bỉ. Một chậu lan chăm sóc tốt có thể nở hoa nhiều lần trong năm, như lời nhắc nhở về sự kiên trì tu tập.
Mỗi khi nhìn những đóa địa lan thanh tao, tôi lại thấm thía hơn về triết lý sống đẹp mà loài hoa này mang lại: khiêm nhường nhưng kiên định, giản dị mà tinh khôi.
Hoa cúc pingpong
Mỗi sáng mùng Một, bà tôi lại cẩn thận đặt những bông cúc pingpong vàng rực lên bàn thờ. Tôi vẫn nhớ bàn tay nhăn nheo của bà nhẹ nhàng vuốt từng cánh hoa nhỏ xíu với đôi mắt trìu mến.
Hình ảnh loài hoa cúc pingpong với hàng nghìn cánh hoa nhỏ xếp nên một khối tròn đầy thể hiện sự đầy đủ, sung túc và ấm no cho gia chủ. Những bông hoa nhỏ xinh nhưng dày đặc cánh như lời cầu chúc cho một cuộc sống viên mãn, không thiếu thốn điều gì.
Thêm vào đó, sắc vàng của hoa cũng là màu đặc trưng trong văn hóa Phật giáo. Màu vàng tượng trưng cho ánh sáng trí tuệ, cho sự giàu có và may mắn – những điều mà ai cũng mong ước khi dâng hoa lên Phật.
Tôi thấy nhiều người còn kết hợp cúc pingpong với các loại hoa khác như hoa sen, hoa huệ tạo nên những bình hoa cúng đẹp mắt. Điều đặc biệt là cúc pingpong có thể giữ được dáng vẻ tươi tắn trong nhiều ngày, phù hợp cho việc thờ cúng lâu dài.
Mỗi lần nhìn những bông cúc tròn trịa trên bàn thờ, tôi lại nhớ đến lời bà nói: “Tròn như cúc pingpong, đời con sẽ viên mãn như hoa.”
Mỗi khi nhìn những đóa ly trên bàn thờ, tôi lại cảm thấy như được thanh lọc tâm hồn, bỏ lại sau lưng những phiền muộn, bon chen của cuộc sống thường nhật.
Những loại hoa kiêng kị không nên dùng để thờ cúng
Hoa dâm bụt
Do tên gọi có chứa từ ngữ nhạy cảm không phù hợp với không gian trang nghiêm, hoa dâm bụt không nên được sử dụng để dâng lên bàn thờ Phật hay bàn thờ tổ tiên trong các nghi lễ thờ cúng.
Hoa nhài
Mặc dù hoa nhài thường được xem là biểu tượng của sự tinh khiết và trong trắng, trong quan niệm dân gian xưa, loài hoa này lại bị gắn với hình ảnh tiêu cực. Người xưa thường ví hoa nhài như tượng trưng cho người thiếu đứng đắn và hay gặp phải những hoàn cảnh không may mắn trong cuộc sống.
Cúc vạn thọ
Theo quan niệm dân gian, việc đặt hoa cúc vạn thọ lên bàn thờ được cho là có thể mang đến điềm xấu cho gia đình. Ngoài ra, hoa cúc vạn thọ còn có mùi hương đặc trưng khá nồng, không dễ chịu, khiến loài hoa này không phù hợp cho không gian thờ cúng trang nghiêm.
Hoa phù dung
Tuy mang cái tên đẹp đẽ, hoa phù dung lại nổi tiếng với đặc điểm mau tàn. Trong văn hóa dân gian, loài hoa này còn gắn với câu chuyện về một nàng tiên có số phận đáng thương, lận đận trong tình duyên. Vì những lý do này, hoa phù dung không được khuyến khích sử dụng trong việc thờ cúng tổ tiên hay đặt lên bàn thờ.
Hoa sứ
Hoa sứ được xem là loài hoa tuyệt đối không nên đặt lên bàn thờ vì hình dáng của nó được cho là tương đồng với bộ phận nhạy cảm của nữ giới. Theo truyền thuyết dân gian Lào, loài hoa này còn được gắn với những điềm gở, mang đến vận không may mắn cho gia chủ khi sử dụng trong việc thờ cúng.